Geleneksel Ahşap Ev’in, Ev Mimarisi İçindeki Yeri

Geleneksel ev mimarisinde toprak, taş, tuğla, ağaç olmak üzere dört çeşit malzeme kullanılmıştır. Topraktan yapılan binalara kerpiç, taşdan ve tuğladan yapılanlara kârgir, ağaçtan yapılanlara ahşap veya yansı kârgir, yansı ahşap olanlara yarım kârgir bina denilmektedir. Bütün bu yapı malzemeleri, Türk ev mimarisi oluşumunda bölgelerin bünyesinde bulundurduktan özelliklere göre kullanım görmüş ve ev mimarisi o malzeme ile adlandırılmıştır. Ahşap, Türk ev yapımında oldukça yaygın kullanılan malzeme olmuştur. Doğu Karadeniz bölgesinde karakteristik ahşap iskeletli ev mimarisi ve esas yayılma alanı Anadolu’nun kıyıları ile orta yayla arasında bir ikinci çember gibi dolanan ve Sivas dolaylarında batıya ve İç Ege’den Torosların kuzey yamaçlarına kadar uzanan ve yer yer diğer bölgelerde ve Balkanlarda görülen hımış yapı tekniğinde, yani taşıyıcı sistemi ağaç, kerpiç dolgulu, zemin katı çoklukla taş olan bir yapı tekniği ile inşa edilmiş ev mimarisi olarak karşımıza çıkmaktadır.

Hımış yapı tekniğinde yapılan evler, yapım tekniğinin oldukça seçmeci olması ve değişik plan tiplerine uyaralanabilme özelliklerinden dolayı çok yaygın kullanım görmüşlerdir. Batı Anadolu’nun bütün kent ve kasabaları, Kütahya, Kula, Birgi, Bursa, Sivrihisar, Bolu, Safranbolu, Kastamonu, Amasya, Çankın’da evler bu teknikte inşa edilmişlerdir.
S.H. Eldem, ahşap inşaatın tercih edilmesini şu şekilde ifade etmektedir; “Ahşap inşaat, evlerin daha ferah, havadar ve aydınlık olmalarına olanak vermekte, çıkmalar, girintiler, büyük saçaklar sorun olmadan uygulanabilmekte, pencerelerin açılmasında bir engel, sınır kalmamakta, duvarlar hava alıp, rutubet olmamaktadır. Ayrıca ahşap evin yıkılması kolay ve enkazı yeniden kullanılabilmektedir. Diğer yapım sistemlerine oranla ahşap sistemler depreme daha çok dayanabilmektedirler. Bütün bu etkenlerin yanısıra, evler Türkler için geçici ikâmetgâh olarak anlaşılmasından dolayı kalıcı olmaları önemli olmamakta, aksine kolay tadil edilebilecek, hatta yıkılıp yeniden modaya uygun inşa edilebilecek tarzda olmalarından tercih edilmektedir”.
Bu saptamalar, ahşap yapı sistemlerinin bazı olumsuz özelliklerine rağmen (yanıcı olma özellikleri, fiziksel dış etkenlerden kolay etkilenmeleri gibi), yöresel koşulların elverdiği oranda oldukça yaygın yapılmalarının bir gerekçesi olabilir diyebiliriz.